«Биохимия негіздері»
«Тараз қаласы әкімдігінің білім бөлімінің
Т. Рысқұлов атындағы №48 орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
«Биохимия негіздері»
қолданбалы курсының бағдарламасы
Пәні: биология
Сынып: 11
Жылдық сағат саны: 34
Мұғалім: Турегелдиева З. А.
Санаты: жоғары
Тараз қаласы, 2015 ж
«БЕКІТЕМІН»
Директор: А. А. Абдешова _________________ «____»______ 2015 ж
|
КЕЛІСЕМІН:
Оқу ісінің меңгерушісі: А.Абашова ______________ «___» ____2015 ж |
Ә/Б отырысында қаралды:
Ә/Б жетекшісі З. А. Турегелдиева Хаттама №____ «___»_______2015 ж |
«Биохимия негіздері»
қолданбалы курсының бағдарламасы
Пәні: биология
Сынып: 11
Жылдық сағат саны: 34
Мұғалім:Турегелдиева З. А.
Санаты: жоғары
Түсінік хат
Биологиялық химия, немесе биохимия ағзалардың құрамы мен химиялық айналыстарын (айналу, өзгеру жолдарын) яғни адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің және микроағзалардың тіршілік ету процесі кезіндегі өзгерістерін зерттейтін ғылым.
Бұл курста:
-Пәнің басқармасы мектептің негізгі сатысындағы бағдарламаларына негізделген, бірақ кейбір тақырыптардың мазмұны тереңдетіліп, курстың қолданбалы және практикалық жақтары күшейтілген.
-Оқуға деген ынталандыру мәселелерін шешіп қана қоймай, дұрыс мамандықты таңдауға дайындықты қамтамасыз ету үшін оқытуда даяралау және саралау прициптерін қолдану ұсынылған.;
-Нәруыздардың адам ағзасында алатын орны ерекше катализдік, реттегіш құрлымдық қозғалтқыш, тасмалдаушы, қорғағыш яғни барлық функцияда нәруыздың атқаратын қызметі зор екені жазылған;
— Нәруыз, май, көмірсу, нуклейн қышқылдардың химиялық құрамы мен ерекшеліктері туралы толық сипатталады;
-Тірі ағзалардың химиялық құрамында Д. И. Менделеев кестесіндегі элементтердің бар екендігімен қатар олардың маңыздылығы жайлы қарастырылады;
-Зат алмасу және гормондардың химиялық құрамы баяндалады;
Биохимиялық есептер мен зертханалық жұмыстарды орындап, білімдерін нағайтуға жол ашады;
Курстың тақырыбы: Биохимия негіздері
Мақсаты:
Оқушыларды болашақ кәсіпті таңдап алуға дайындау, олардың кәсіби құзыреттілігін, шығармашылық қабілет-терін дамыту, білім алуға ынталандыру биохимия жөніндегі теориялық, практикалық білімдерін өз бетімен қолданылуға баулу.
Міндеті:
-оқушыларға негізгі және қосымша білім бере отырып, оны жалғастыруға жағдай жасау.
-оқушыларға ғылыми ойлаудың және дүниетаныммен әлемнің ғылыми бейнесін қалыптастыру, дамыту.
.-оқушылардың назарын биохимияның күнделікті тұрмыста қолданылуына, өмірде пайдалана білуге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:
-биохимия негіздерін оқи отырып, оларды өмірде өз орнымен қолдана білуі туралы нақты білім алу;
-тірі ағза жасушаларының химиялық құрамын біліп, меңгерген тұлға;
-алған білімді іс жүзінде пайдаланды;
-ғылымды практикамен ұштастыра біледі;
— қойылған проблеманы өз бетінше шешеді;
— алған білімді іс-жүзінде маңыздылығын түсінді;
Пәнаралық байланыс:
Физика, химия, география, математика, биология.
Пәнді меңгеру деңгейіне қойылатын талаптар:
-биохимиялық ұғымдар мен терминдерді білуі керек;
-ағзалық және бейағзалық заттардың химиялық, құрамы мен маңызын меңгеруі тиіс;
-биохимиялық есеп пен тәжірибелерді орындауы тиіс;
— зерттеу әдістерін нақты білуі тиіс;
-істеген жұмыстарды қорғай білу;
Оқу курсының тақырыптық мазмұны
1.Биохимия ғылымының зерттейтін мәселері мен басқа салаламен байланысы. 1 сағат.
2.Биохимия ғылымының қалыптасу тарихы мен зерттеуші ғалымдар. 1 сағат.
- Нәруызға жалпы сипаттама. 1 сағат.
- Нәруыздардың химиялық, физикалық қасиеттері. 1 сағат.
- Ферменттердің химиялық құрамы, құрылымы, түрлері, маңызы. Зертханалық жұмыс № 1. 1 сағат.
- Витаминдер жөнінде жалпы түсінік. Олардың түрлері. 1 сағат.
- Витамин жетіспеушіліктен ағзада болатын өзгерістер. Зертханалық жұмыс № 2. 1 сағат.
- Тест тапсырмалары. 1 сағат
- ДНҚ-ның химиялық құрамы, молекуласының құрылымы.1 сағат.
- ДНҚ биосинтезі мен репликациясы. 1 сағат.
- Геннің химиялық құрамы. Тұқымқуалаушылық қасиет. 1 сағат.
- РНҚ-ның химиялық құрамы мен биосинтезі.
1 сағат.
- Зат алмасу кезеңдері мен түрлері. 1 сағат..
- Зат алмасу үдерісі кезіндегі химиялық өзгерістер.
1 сағат.
- Биомембраналар, құрылысы, қасиеттері. Зертханалық жұмыс № 3. 1 сағат
- Көмірсулар классификациясы, қасиеттері. 1 сағат..
- Көмірсулардың құрамындағы химиялық элементтердің негізгі атқаратын қызметтері. 1 сағат.
- Көмірсулардың ыдырап, сіңірілуі. Практикалық жұмыс № 1. Есептер шығару.1 сағат.
- Тест тапсырмалары. 1 сағат.
- Майлардың топтары мен тотығу механизмі.1 сағат.
- Майлардың химиялық және физикалық құрамы. Май қышқылдарының тотығуы.
- Майлардың биосинтезі. Маңызы. 1 сағат.
- Майлар метаболизмі. Қортылуы. 1 сағат
- Гармондардың маңызы. Химиялық құрамы. 1 сағат.
- Гармондар түрлері мен жіктелуі. 1 сағат
- Гармон қызметінің бұзылуынан болатын ауру түрлері. 1 сағат.
- Гармондар зат алмасуды реттеуі. Ағзадағы механизмі.
1 сағат.
- Қанның химиялық, физикалық құрамы. Зертханалық жұмыс № 4.1 сағат.
- Қан құрамындағы нәруыздар. Қанның ұюы. 1 сағат.
- Қан жасушаларының құрамы. Практикалық жұмыс №2. Есеп шығару.
- Бауырдың биохимиялық құрамы. 1 сағат.
- Жүйке жүйесінің биохимиялық құрамы. 1 сағат.
- Бұлшық ет биохимиялық құрамы. 1 сағат
- Тест тапсырмалары.
.
Оқу-тақырыптық жоспар
№ | Мазмұны | Сағат саны | Мерзімі |
1 | Биохимия ғылымы және оның қызметтері | 1 | |
2 | Биохимияның ғылым ретінде қалыптасуы және дамуы | 1 | |
3 | Нәруыз, оның құрамы және қасиеті | 1 | |
4 | Аминқышқылдардың физикалық және химиялық қасиеттері | 1 | |
5 | Ферменттер, олардың түрлері және аталуы. Зертханалық жұмыс № 1. «Ұлпадағы ферменттердің катализдік белсенділігі» | 1 | |
6 | Витаминдер | 1 | |
7 | Витаминдердің жетіспеушілігінің клиникалық белгілері. Зертханалық жұмыс № 2. «Витамин жетіспеушіліктен болатын ағзадағы өзгерістер» | 1 | |
8 | Тест тапсырмалары. | 1 | |
9 | Дезоксирибонуклеин қышқылы | 1 | |
10 | Дезоксирибонуклеин қышқылының биосинтезі | 1 | |
11 | Геннің химиялық табиғаты | 1 | |
12 | Рибонуклеин қышқылының биосинтезі | 1 | |
13 | Зат алмасу кезеңдері | 1 | |
14 | Метоболизм. Катаболизм. Анаболизм. | 1 | |
15 | Биомембраналар, олардың құрылысы және қасиеттері.Зертханалық жұмыс № 3. «Мембрана құрылысы мен химиялық құрамы» | 1 | |
16 | Көмірсулардың түрлері, құрылыстары мен қасиеттері | 1 | |
17 | Көмірсулардың негізгі атқаратын қызметтері | 1 | |
18 | Көмірсулардың қорытылуы
және сіңірілуі. Практикалық жұмыс № 1. Есептер шығару |
1 | |
19 | Тест тапсырмалары | 1 | |
20 | Майлардың тотығу механизмі | 1 | |
21 | Жоғары май қышқылдарының тотығуы | 1 | |
22 | Майлардың биосинтезі | 1 | |
23 | Майлар метаболизмнің реттелуі | 1 | |
24 | Гормондардың химиялық құрамы | 1 | |
25 | Гормондардың жіктелуі | 1 | |
26 | Гормон қызметінің бұзылуынан пайда болатын аурулар | 1 | |
27 | Гармондар зат алмасуды реттеушілер | 1 | |
28 | Қанның құрамы, физикалық қасиеттері. Зертханалық жұмыс № 4. «Қан құрамын анықтау» | 1 | |
29 | Қан плазмасының нәруыздары. Қанның ұю механизмі | 1 | |
30 | Эритроцит. Гемоглобин. Практикалық жұмыс № 2. Есептер шығару | 1 | |
31 | Бауырдың биохимиясы | 1 | |
32 | Жүйке жүйесінің биохимиясы | 1 | |
33 | Бұлшықет биохимясы | 1 | |
34 | Тест тапсырмалары. | 1 |
Тәжірибелік бөлім:
Лекция, семинар, практикалық жұмыс, зертханалық жұмыс.
Оқу деңгейін бақылау:
Тест, сынақ, өзіндік жұмыс.
Мұғалімдерге ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі:
- Кенесарина Н.А. Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері. Алматы, «Мектеп», 1988.
- Сеитов З.С Биологиялық химия. Алматы, «Қайнар», 1992.
- Сеитов З.С. Биохимия. Алматы, «Агроунивсрситет», 2000.
- Сағатов К.С. Биологиялық химия. Алматы, Респ. Баспа каб.1998.
- К. С. Сағатов «Биохимия» Алматы. 2008 ж.
Қоымша:
- Филиппович Ю.Б. Основы биохимии. М., Высшая школа, 1980.
- Ленинджер А. Биохимия. М., «Мир», 1980.
- Мецлер Д. Биохимия. Т. 1-3. М., «Мир», 1981.
- Кретович В.Л. Биохимия растений. М., Высшая школа, 1986.
- Сейтембетов Т.С., Төлеуов Б.И. Биологиялық химия. Қарағанды, 2007.
- Северин Е.С. и др. Биохимия. М., «Медицина», 2000.
- Есмагулов К.Е., Төлегенова Б.Т. Көмірсулар. (оқу-әдістемелік құрал). Алматы, 2001.
- Жатқанбаев Ж.Ж. Өсімдіктер физиологиясы жоне биохимиясы негіздері. Алматы, 2004.
Оқушыларға ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Негізгі:
- К. С. Сағатов «Биохимия» Алматы. 2008 ж.
- Сеитов З.С Биологиялық химия. Алматы, «Қайнар», 1992.
- 3. Жатқанбаев Ж.Ж. Өсімдіктер физиологиясы жоне биохимиясы негіздері. Алматы, 2004.
Қосымша:
- Есмагулов К.Е., Төлегенова Б.Т. Көмірсулар. (оқу-әдістемелік құрал). Алматы, 2001.
- Сейтембетов Т.С., Төлеуов Б.И. Биологиялық химия. Қарағанды, 2007.
- Кенесарина Н.А. Өсімдіктер физиологиясы жене биохимия негіздері. Алматы, «Мектеп», 1988.
Пәнді оқу-әдістемелік жағынан қамтамасыз ету:
электрондық оқулық, микроскоп, микропрепараттар,
суреттер, тірек-сызбалар.