Демографиялық проблемалар

Сабақ жоспары

Тексерілді____________

Қысқа мерзімді сабақ жоспары

Тақырыбы:

Демографиялық проблемалар

 Мектебі:

№72 жалпы білім беретін мектеп

 

  
Күні, айы:

07.02.2019 жыл

 Мұғалімнің аты-жөні:  Сыдық Ш.Б  
Сынып:

8 «Б»

 Сабаққа қатысқан оқушылар саны: Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:  
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары 8.4.1.5-дүниежүзі елдерін демографиялық проблемалары бойынша жіктейді.

 

  
Сабақ мақсаттары Барлық оқушылар орындай алады:

Дүние жүзіндегі демографиялық проблемаларды түрлерін анықтайды

  
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Демографиялық прблемалардың түрлерін елдер бойынша жіктей алады, негізгі демографиялық көрсеркіштерді анықтайды

  
Кейбір оқушылар:

Жекеленген елдердің демографиялық проблемаларын себеб- салдарларын талдай алады

  
 Тілдік мақсат

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

халық санын анықтау әдістері;

туу; өлім-жетім коэффиценттері; табиғи  және механикалық өсім;

демографиялық жарылыс;демографиялық дағдарыс;

демографиялық саясат;

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

Халық санын анықтаудың … әдістері бар;

Туу дегеніміз … ;

Өлім-жітім коэффиценттерін … арқылы анықтайды;

Табиғи өсімнің механикалық өсімнен айырмашылығы.

Демографиялық жарылыс …. аймақтарда орын алған.

Демографиялық дағдарыстың алдын алу жолдары;

  
Құндылықтарды дамыту Қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім. Қазақстандағы қоғамдағы этносаралық келісім және басқада заңдарда берік бекітілген.

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастылығы. Халқымыздың қоғамдық келісімі мен ұлттық бірлік, барлық азаматтардың этникалық діни, нәсілдік өзгешеліктеріне, қарамастан тең құқықтағы-әркімнің және барлығының табысы мен лайықты өмірін білдіретін фактор, ҚР ер азаматының патриоттық борышы – Қазақстан халықтарының дәстүрін сақтап, ұлғайтып, ұрпақтан, ұрпаққа беру.

  
Пән аралық байланыс Тарих, математика, геометрия және т.б  
Алдыңғы білім: 5.7.2.1. дүниежүзі халқы, нәсілдік таралуы, халықтың тығыздығы

 

 

 

  
Сабақтың барысы  
   
Сабақтың кезеңдері Жоспарланған жұмыс Ресурстар  
Сабақтың басы

5 мин

 

 Сыныпта жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру.

Оқушыларды түгелдеу. Сабаққа дайындығын тексеру.

Үй тапсырмасын тексеру. «Tarsia» әдісі арқылы үй тапсырмасын тексеру. Сұрақ-жауап жазылған қағаз кескіндері беріледі. Сол кескіндерді сұрақты тиісті жауабына байланысты құрастыру керек, егер  геометриялық кескін дұрыс шықса. Жауап дұрыс деген сөз.

 

ҚБ. Мұғалім топтардың тапсырманы орындау барысындағы жылдамдығына байланысты топтарды бағалайды. Кері байланыс жасайды.

Ой қозғау

Демографиялық жарылыс туралы бейнеролик көріп, өзара ой бөліседі. Бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтайды.

  • Демографиялық жарылыстын салдарлары?
  • Демографиялық дағдарыстын салдары?
 Оқулық,

стикер,  слайд, маркер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  
 

Сабақтың ортасы

30  мин

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Мұғалім, демаграфиялық проблемаларды жіктеп қысқаша түсініктеме беру.

Дамушы елдердегі  демографиялық проблемалар:

  • Туу өте жоғары
  • Өлімнің жоғары болуы
  • Еңбекке қабілетті халықтың көбейюі
  • Өмір сүру жасының қысқаруы
  • Еңбекке балалрдың ерте арласуы
  • Азық-түлік, шикізат ресурстарының жетіспеушілі

 

Дамыған елдердің проблемалары

  • Туу төмендігі
  • Табиғи өсімнің тоқталуы
  • Халық санының қысқаруы
  • Еңбекке қабілетті халықтың азаюы
  • Шетелдік жалдамалы жұмысшылар санының артуы
  • Зейнетке шығатын жасты көтеру

 

 

1 тапсырма. Жұптық жұмыс

Оқушыларды жұптастыра отырып, демографиялық жарылыс, демографиялық дағдарыс прблемалары тән елдерді анықтау үшін есептік тапсырмалар беру.

Демографиялық жарылыс пен демографиялық  дағдарыс туындаған аймақтарды картадан, косымша статистикалық материалдарды пайдаланып анықтайды, олардың себептерін айтып, салдарларын талдайды. (мысалы Еуропа елдері мен Африка)

Жұптық есептер

 

Демографиялық жарылыс тән елдер

Көрсеткіштер Елдер мен мәні
Туу деңгейі жоғары  
Балалар үлесінің жоғары болуы  
Адамның өмір жас ұзақтығы қысқа ел  

 

 

Демографиялық дағдарыс тән елдер

Көрсеткіштер Елдер мен мәні
Туу деңгейі төмен елдер  
Табиғи өсім теріс мәнге ие елдер  
65-тен асқандар саны басым ел  

 

Саралауға арналған тапсырмалар

  • Қазақстанның ашыршылық кезіндегі табиғи өсімді анықтау.

Есеп: 1931 жылы , халық саны: 6,5 млн адам

Қаза тапқандар саны: 2,1 млн адам

Табу керек: Өлім коэффицентін

  • Қазақстанның қазіргі кездегі табиғи өсімі

Есеп: 2017 жылы, халық саны: 18,000,000 адам

Қаза тапқандар саны:  77 000

Табу керек: Өлім коэффицентін

           Туығандар саны: 222 000

Табу керек: туу коэффицентін

Табу керек: Табиғи өсім

 

Дескриптор

  • Демографиялық жарылыс тән елдерді анақтайды;
  • Демографиялық дағдарыс тән елдерді анықтайды;

ҚБ: Мұғалім сынып ішін аралап жүріп бағалайды. Кері байланыс жасайды

 

2 тапсырма. «Ой самғат» әдісі. Интербелсенді тақтадан суреттер көрсетіледі,  оқушылар демографиялық проблеманың қай түріне жататынын анықтайды.

 

Дескриптор

  • Демографиялық проблемаларды анықтап, сүретке түсініктеме береді;

ҚБ. Мұғалім оқушыларды жеке-жеке бағалайды

 

 

Топтық жұмыс

3 тапсырма 

Сыныпты 4 топқа бөлініп отыруына байланысты

1 топқа демографиялық көрсеткіштер

2 топқа демографиялық жарылыс

3  топқа  демографиялық дағдарыс

4  топқа демографиялық саясат

Осы тақырыптарда талдау жасайды.

Әр топ өздеріне берілген тақырыпты жіктеп, талдап шығарады. (флешбаун әдісі)

Дескриптор

  • Демографиялық жарылыс  терминіне талдау жасайды;
  • Демографиялық дағдарыс тән елдерді анақтайды;
  • Демографиялық саясат қолданып тұрған елдерді анықтайды;
  • Демографиялық көрсеткіштерге талдау жасайды

ҚБ: Топтар өз жұмыстарын таныстырады. Қарама – қарсы топ бағалайды Өзара бағалау жүреді. (топ басшылары стикерге жазып постерге іледі)

 Оқулық, кесте

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақ тақырыбына байланысты суреттер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  
Сабақтың соңы

5  мин

 

 

Рефлексия.

 Рефлексия

 «Шығу парағы» (Оқушыларға олардың оқуына қатысты сұрақтар жазылған қағаз беріледі.(интербелсенді тақтадан көрсетіліп тұрады) Ол сұрақтар сабақты қорытындылап, оқушының алған білімін, сабақтың қалай өткендігін бағалайды. Оқушы сұрақтарға жауап жазып, сыныпқа оқып  береді)

1.Сіз бүгін сабақтан не үйрендіңіз?

2.Сабақтың ұнаған кезеңін атаңыз?

3.Қай тапсырманы орындағанда қиындықтар болды?

Үй тапсырмасы: Демографиялық проблемаларды оқу. 3 тапсырманы орындап, кестені толтыру.

 

 

  

 

«Шығу парағы»
  Қосымша ақпарат  
Саралау

—          Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз

—          Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз

 Бағалау- оқушылардың үйленгенін тексеруді қалай

жоспарлайсыз?

 Пәнаралық байланыстар, қауіпсіздік және қорғау ережелері, АКТ-байланыс. Құндылықтардағы байланыс.  
Рефлексия

—          Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

—          Бүгін оқушылар не білді?

—          Сыныптағы ахуал қандай болды?

—          Мен берген уақытта үлгердіма?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер еңгіздім?

 

      
Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе не?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?